Het is vaak moeilijk de meest ideale oplossing te vinden voor een nieuw theater of de verbouwing ervan. Aan de ene kant stelt de architect eisen aan vormgeving van het theater, maar de akoestiek moet ook goed zijn. Dit wordt nog moeilijker als de ene keer het orkest uit 4 personen bestaat en de andere keer uit 40. Toepassen van constructieve wanden voor de akoestiek, die gemakkelijk verwijderd kunnen worden, kan hierbij een oplossing zijn. Maar hoe zit het dan met de zichtlijnen?
Uiteraard is de tijdsdruk hoog, want het project moet vaak snel klaar zijn. Prinssen en Bus Raadgevende Ingenieurs B.V. is dit een dagelijkse bezigheid. De medewerkers beschikken over ruime ervaring met grote en kleine projecten. Een 3D-ontwerpsysteem voor gebouwmodellen is echter een onmisbaar gereedschap geworden. Bij Prinssen en Bus is hierbij gekozen voor Autodesk® Revit®.
Het bedrijf
Prinssen en Bus Raadgevende Ingenieurs B.V . is een onafhankelijk adviesbureau op het gebied van:
- Akoestiek
- Elektro-akoestiek
- Bouwfysica
- Theatertechniek
Het bureau bestaat momenteel uit 16 personen en werkt als multidisciplinair ingenieursteam, dat zich tot doel stelt steeds weer uit te munten in kwalitatief hoogwaardige ontwerpen en de realisatie daarvan in de praktijk. De geïntegreerde aanpak van akoestiek/bouwfysica, theatertechniek en de bouwkundige aspecten, staat hier borg voor. Creatieve en gedurfde oplossingen worden daarbij niet uit de weg gegaan. Door de ruime ervaring met grote en kleine projecten en de internationale activiteiten, blijven de medewerkers op de hoogte van de ontwikkelingen op akoestisch en theatertechnisch gebied in binnen- en buitenland en kunnen deze, voorzover voor Nederland van belang, direct toepassen.
De werkwijze
Bij Prinssen en Bus wordt gebruik gemaakt van de meest recente akoestische en bouwfysische meet- en rekentechnieken zoals CATT Acoustic, waarmee door middel van computersimulatie een betrouwbare voorspelling van de akoestiek van zalen, studio’s en andere ruimten gemaakt kan worden. Hiermee is het zelfs mogelijk de akoestiek te beluisteren van een nog niet gebouwde ruimte (auralisatie). Voor het tekenwerk wordt al sinds jaar en dag gebruik gemaakt van AutoCAD (ook 3D).
Voor Prinssen en Bus Raadgevende Ingenieurs B.V. Tekeningen worden vaak digitaal aangeleverd door architecten. Meestal zijn dit 2D AutoCAD- tekeningen. Om de nodige analyses te kunnen doen is echter een 3D-model een vereiste bijvoorbeeld zichtlijenen studies . In het verleden werd dit 3D-model in AutoCAD gemaakt, met behulp van de 2D-tekeningen. Via een AutoLISP routine werd dit model vervolgens overgezet naar CATT Acoustic. Wijzigen van een dergelijk model, vanwege bijvoorbeeld problemen met de akoestiek, was zeer tijdrovend. In het 3D-model zat namelijk weinig tot geen intelligentie, waardoor zeer zorgvuldig gewerkt moest worden. Een uitbreiding naar een intelligenter systeem werd steeds meer een vereiste.
De nieuwe keuze, Autodesk Revit
Vanwege de wens naar uitbreiding op gebied van 3D-mogelijkheden heeft ICN Solutions B.V. een demonstratie verzorgd van Autodesk Revit en Autodesk Architectural Desktop. “Het viel direct op dat Autodesk Revit zeer gebruikersvriendelijk is en dat het werken ermee intuïtief overkomt, waardoor het gemakkelijk aan te leren is,” zegt Arnoud van Dijk, verantwoordelijk voor de implementatie van Autodesk Revit.
“De respons van het systeem is erg snel, terwijl er toch heel veel associaties aanwezig kunnen zijn. Die associaties zijn bovendien uitgebreid en krachtig aan te brengen, waardoor je veel minder zorgen zal hebben bij het aanpassen van een model. Bij het veranderen van een niveau van een verdiepingsvloer worden bijvoorbeeld automatisch alle geassocieerde muren aangepast. Bij andere systemen geeft dit nog wel eens problemen,” aldus Van Dijk.
De overname van Revit door Autodesk heeft ertoe geleid dat integratie met andere Autodesk producten goed geregeld is. Gezien onze jarenlange ervaring met AutoCAD, was dit belangrijk. Handige AutoCAD-werkmethodes zijn in Autodesk Revit verwerkt. “Dit merk je al direct na het opstarten, want de methode van het selecteren van elementen is direct overgenomen van AutoCAD. Omdat wij al gewend waren te werken met AutoCAD heeft dit de aanleertijd zeker verkort,” vervolgt Van Dijk. “Een korte training, verzorgd door ICN Solutions B.V., is voor ons voldoende geweest om van start te gaan. Dit alles heeft veel kosten bespaard, wat een belangrijke rol heeft gespeeld bij de afwegingen.
De nieuwe werkwijze
Met behulp van Autodesk Revit is het mogelijk om op eenvoudige en intelligente wijze informatie uit 2D AutoCAD-tekeningen te gebruiken om een 3D-model te bouwen. Revit is bijvoorbeeld in staat om automatisch 2 evenwijdige lijnen in een AutoCAD-tekening te herkennen als een muur. Vervolgens wordt, ook weer automatisch, de hartlijn gegenereerd waar uiteindelijk een intelligente 3D-muur aan gekoppeld wordt. Tijdsverlies door overtekenen wordt hierdoor geminimaliseerd.
Voor Prinssen en Bus Raadgevende Ingenieurs B.V. Het werken is wel duidelijk anders geworden. In eerste instantie moet veel tijd gestoken worden in het opbouwen van de zogenaamde “families”. Dit zijn alle mogelijk te gebruiken onderdelen in een model, die uit complexe 3D-vormen kunnen bestaan. Deze onderdelen worden aangestuurd door parameters, waardoor zij gemakkelijk te wijzigen zijn.
Al lerende is Arnoud van Dijk, bij het aanmaken van families, wel aangelopen tegen performance problemen. Deze werden veroorzaakt door teveel detailniveau in de onderdelen. “Het is zeer aanlokkelijk om tot op detailniveau te ontwerpen, omdat het zo gemakkelijk gaat. Als een dergelijk onderdeel vele malen in een model terugkomt, zorgt dit voor vertraging bij het doorvoeren van wijzigingen. Dit is logisch, omdat alle mogelijke relaties geëvalueerd moeten worden. De oplossing hiervoor is echter ook weer relatief eenvoudig, door de presentatie van het detailniveau aan te passen in “coarse, medium of fine”. Afhankelijk van de wens kan dan voor veel detailniveau, of hoge performance gekozen worden.
Via een subscription programma is het ook mogelijk om toegang te krijgen tot web-libraries. Dit kan dan weer tijd besparen, omdat niet alle families zelf aangemaakt hoeven te worden. Voor Prinssen en Bus gaat dit echter niet geheel op, omdat deze bibliotheken meer op traditionele gebouwontwerpen gericht zijn dan op theatertechnische toepassingen.
De voordelen
In tegenstelling tot het verleden kan nu gemakkelijk in een vroeg stadium met een ontwerp geëxperimenteerd worden. Het wijzigen van het ontwerp is nu een fluitje van een cent. Hierdoor krijgen medewerkers van alle vakdisciplines veel beter inzicht in het gebouw en kunnen eenvoudig alternatieven geëvalueerd worden, wat resulteert in betere oplossingen. Iedere willekeurige doorsnede is snel gegenereerd, wat vooral een verademing is voor de medewerkers van de electro-afdeling. In het verleden kregen zij een aantal doorsneden aangeleverd en moesten zij zich daarmee redden. Vaak gaf dit niet alle gewenste informatie. Nu kunnen zij iedere denkbare doorsnede krijgen.
Veel tijd wordt ook gewonnen bij het tekeningbeheer. Uiteraard worden 2D-werktekeningen automatisch gegenereerd, met bijbehorende stuklijsten. Bij het wijzigen van informatie in de stuklijst, zoals de omschrijving van een onderdeel, worden automatisch alle werktekeningen aangepast. Wanneer een doorsnede wordt gegenereerd, wordt ook automatisch aangegeven op welk bladnummer deze doorsnede staat. Het maken van doorsneden gaat bovendien er snel, wat zeer belangrijk is voor het werk bij Prinssen en Bus.
Starten vanuit een 2D AutoCAD-tekening en uiteindelijk opleveren van 2D AutoCAD-werktekeningen werkt feilloos, als gevolg van de overname van Revit door Autodesk.
Vroeger was bij ons het 2D-model altijd de basis voor alle werkzaamheden. Nu het 3D-model. Uitwisseling met andere partijen gebeurt helaas nog wel veel in 2D, maar wat Prinssen en Bus betreft zal dit niet heel lang meer duren.
